بیماری فاسیولیازیس

فاسیولیازیس یک بیماری انگلی است که توسط کرم کبدی فاسیولا هپاتیکا (Fasciola hepatica) یا فاسیولا ژیگانیتیکا (Fasciola gigantica) ایجاد می‌شود. این بیماری در بیش از ۵۱ کشور از جمله کشورهای اروپا، آفریقا، آسیا، آمریکا و اقیانوسیه شایع است و بیش از ۱۷ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) فاسیولیازیس را به عنوان یک بیماری مهم انگلی انسانی شناسایی کرده است.

عفونت حاد

عفونت حاد از طریق مصرف شاهی آبی، کاهوی آبی یا سایر سبزیجات آلوده به متاسرکاریا (metacercariae) که شکل لارو عفونی است، به دست می‌آید. لاروها در دوازدهه (duodenum) آزاد شده و از طریق دیواره روده به حفره صفاقی (peritoneal cavity) مهاجرت کرده و به کپسول گلیسون (Glisson's capsule) نفوذ می‌کنند. سه‌گانه کلاسیک عفونت حاد شامل ائوزینوفیلی بالا (hypereosinophilia)، درد در ناحیه فوقانی راست شکم (نشانه مورفی یا Murphy's sign) و تب است که هر کدام با مهاجرت لاروها از طریق حفره صفاقی و کبد مرتبط است. با مهاجرت لاروها از طریق کبد، ممکن است آسیب‌های شدید به کبد وارد شود که شامل هماتوم زیرکپسولی، پارگی کبد، آبسه‌های متعدد کبدی و نکروز کبدی می‌شود. حدود ۲۰٪ تا ۲۵٪ از بیماران در مرحله حاد، کهیر (urticaria) و/یا خارش (pruritus) را تجربه می‌کنند. دوره حاد بیماری بین ۳ تا ۵ ماه طول می‌کشد. در نهایت، لاروها به مجاری بزرگ کبدی و مجرای صفراوی مشترک می‌رسند.

مرحله مزمن

مرحله مزمن زمانی ایجاد می‌شود که کرم‌های بالغ در مجاری صفراوی ساکن می‌شوند. کرم‌های بالغ تخمک‌گذاری کرده و تخم‌ها از طریق مدفوع به محیط می‌رسند. تصویر بالینی عفونت مزمن شامل درد عودکننده شکمی در ناحیه فوقانی راست، درد کولیک صفراوی (که با غذا مرتبط نیست)، تهوع، استفراغ، زردی عودکننده یا متناوب و کهیر است.

جمعیت‌های خاصی در مناطق بومی مانند کودکان مدرسه‌ای، کشاورزان و گیاه‌خواران در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این عفونت هستند. مسافران ممکن است به طور موقت به این عفونت مبتلا شوند اگر در طول سفر به کشورهای بومی سبزیجات خام آلوده مصرف کنند.

فیبروز کبدی (Liver fibrosis) ممکن است به طور گاه‌گاهی در بیماران با عفونت شدید یا در افرادی که دارای بیماری‌های همزمان مانند هپاتیت C، هپاتیت B، اختلال مصرف الکل و غیره هستند، رخ دهد.